İYOT EKSİKLİĞİ SAĞLIK SORUNLARINA SEBEP OLABİLİYOR!
İyot, tiroit hormonlarının üretimi için ve normal büyüme ve gelişme için gerekli bir elementtir. Üreme sisteminin gelişimi, normal bir şekilde işleyişi, çocuklarda beynin sağlıklı olgunlaşabilmesi için belirli oranda iyot gerekiyor. Vücudun kalsiyum ve fosfor kullanımına yardımcı olmak, cilt, saç, tırnak ve kemiklerin sağlıklı olmasını sağlamak, metabolizmanın düzenlenmesine yardım etmek de iyodun yararları arasında.
1 – 7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası olması sebebiyle Medical Park Gebze’de görev yapan Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Dilek Karakaya Arpacı, iyodun sağlığımız açısından gerekliliklerini anlattı.
‘İyot eksikliğini nasıl ölçümleyebiliriz?’
İyodun sadece iyot ilave edilmiş besinler yoluyla oral olarak alınabildiğini belirten Doç. Dr. Dilek Karakaya Arpacı, “Sağlıklı bir erişkinin vücudunda, %70-80’i tiroit bezinde depolanmış vaziyette yaklaşık 15- 20 mg iyot bulunur. İyot tiroit bezi tarafından tekrar kullanılır ve kullanılmayan iyot ise idrar yoluyla atılır. Bu nedenle idrar iyot konsantrasyonun ölçümü son 24 saatte alımını yansıtır. Kişinin iyot eksikliğini saptamak için farklı günlerde 12 veya daha fazla idrar iyot örneğine ihtiyaç duyulmaktadır. Dünya sağlık örgütü (WHO) ve uluslararası iyot hastalıkları önleme konseyi (ICCIDD- IGN) sadece toplum taramalarında idrar iyot konsantrasyonun ölçümünü önermektedirler. WHO-ICCIDD-IGN erişkinde 90 µg/gün iyot alımı önerirken gebelik ve emzirme döneminde bu 250 µg/gün olmalıdır. ” dedi.
‘Gebelikte iyot tüketimi nasıl olmalı?’
Gebelikte iyot ihtiyacının artması, artan gebelik hormonu ile tiroit hormon üretimin artması, tiroit bezi iyot alımı artmakta ve artan böbrek fonksiyonları nedeniyle iyodun atılımı artmasıdır. Gebelerde iyodu yerine koymanın en etkili yol sofra tuzlarının iyotlanmasıdır. Buna rağmen halen gebelerde ciddi iyot eksikliği mevcut olması nedeniyle ilave iyot desteği (100 – 300 µg) verilmesi önerilmektedir. Gebelikte izole hipotiroksinemi (serbest T4 düşüklüğü) varlığında iyot eksikliği düşünülmelidir.
‘İyotlu rafine tuzu kullanımız desteklenmelidir!’
İyot Eksikliğini önlemek için halen dünyada önerilen en etkili yöntemin sofra tuzlarının iyotlanması olduğunun altını çizen Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Dilek Karakaya Arpacı, “Evde kullanılan tuzların en az 15 ppm ve üzerine olan rafine iyotlu sofra tuzu kullanımı önerilmektedir. Ülkemizde sofra tuzlarının iyotlanması için gerekli yasal düzenlemeler ile 2000 yılından itibaren iyotlu tuz kullanımı yaygınlaşmıştır. 2002 yılında % 64 oranında iyotlu tuz kullanımı olduğu gösterilmiştir. İyot eksikliği problemi şehir merkezlerinde önemli ölçüde çözülmüş olmasına rağmen kırsal bölgelerde devam ettiği düşünülmektedir.” diye belirtti.
İyot eksikliğinin çeşitli sağlık sorunlarına da sebep olduğunu aktaran Doç. Dr. Arpacı, “İyot eksikliği dünyada önlenebilir zekâ geriliğinin en önemli nedenlerindendir. Erişkin dönemde iyot eksikliği tiroit hormon sentez yetersizliği (hipotiroidi), guatr ve mental fonksiyonlarda bozulma yaparken anne karnında iyot eksikliği varsa düşük, ölü doğum, nörolojik defektlere yol açar. Yenidoğan ve çocukluk döneminde ise guatr, hipotiroidi ve mental ve fiziksel gelişmede gerileme ile seyreder. Son 10 yılda iyot eksikliği için önlemler alınsa da ülkemiz özellikle kırsal bölgelerde orta ciddi derece iyot eksikliği ve guatr bölgesidir. Bu nedenle iyotlu rafine tuzu kullanımı desteklenmelidir.” diyerek sağlık önerisinde bulundu ve herkesi 1- 7 Haziran İyot Eksikliği Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftasında bu hastalıklara karşı önlemlerini almaya davet etti.
