Osteoporoz, halk arasında “kemik erimesi” olarak bilinen, kemiklerin yoğunluğunu kaybetmesi ve kırılgan hale gelmesi ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Sağlıklı kemikler güçlü ve dayanıklıdır; ancak osteoporozda kemikler gözenekli bir yapıya dönüşür ve küçük darbelerde bile kolayca kırılır. Özellikle omurga, kalça ve el bileği kırıkları osteoporozun en önemli sonuçlarıdır.
Dünyada milyonlarca kişiyi etkileyen osteoporozun, yalnızca yaşlılarda değil, gençlerde de görülme ihtimali vardır. Bu nedenle hastalığın nedenlerini bilmek, erken belirtileri tanımak ve korunma yollarını öğrenmek büyük önem taşır.
Osteoporoz belirtileri nelerdir ?
Osteoporoz genellikle sessiz ilerler ve fark edilmesi zor olabilir. Birçok hasta ilk kırık meydana geldiğinde hastalığın varlığını öğrenir. Ancak şu belirtiler erken uyarı işaretleridir:
- Bel, sırt veya boyunda kronik ağrı
- Boyda kısalma (özellikle birkaç santimetrelik kayıplar)
- Omurgada eğrilik, kamburluk görünümü
- Basit düşmelerde veya çarpmalarda kolay kırık oluşması
- Yorgunluk ve hareketlerde kısıtlılık
Osteoporozun ortaya çıkmasında birçok faktör etkilidir:
- Yaşlanma: Kemik yoğunluğu yaşla birlikte doğal olarak azalır.
- Hormonal değişiklikler: Menopoz sonrası kadınlarda östrojen seviyesinin düşmesi, erkeklerde ise ileri yaşta testosteron azalması kemik erimesine yol açar.
- Genetik faktörler: Ailede osteoporoz öyküsü bulunması riski artırır.
- Beslenme eksiklikleri: Yetersiz kalsiyum, D vitamini ve protein alımı kemikleri zayıflatır.
- Fiziksel hareketsizlik: Düzenli egzersiz yapmayan kişilerde kemik yoğunluğu daha hızlı düşer.
- Sigara ve alkol kullanımı: Hem kemik kaybını hızlandırır hem de iyileşmeyi zorlaştırır.
- Bazı ilaçlar: Özellikle kortizon türevleri uzun süre kullanıldığında kemik erimesine neden olur.
Kemik sağlığının korunmasında beslenme çok kritik bir rol oynar. Özellikle şu besinler osteoporoz riskini azaltır:
- Süt ve süt ürünleri: Süt, yoğurt ve peynir, kalsiyum açısından en önemli kaynaklardır.
- Yeşil yapraklı sebzeler: Ispanak, brokoli, pazı, roka ve lahana gibi sebzeler kalsiyum, magnezyum ve K vitamini içerir.
- Balıklar: Somon, sardalya, uskumru ve hamsi hem D vitamini hem de omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.
- Kuruyemişler ve tohumlar: Badem, fındık, ceviz, susam, chia ve keten tohumu kemik sağlığına katkı sağlar.
- Baklagiller: Nohut, mercimek ve kuru fasulye protein, magnezyum ve fosfor içerir.
- Yumurta: Sarısı D vitamini içerir, kemik sağlığına destek olur.
- Tam tahıllar: İçerdikleri mineraller kemik yapımını destekler.
Doç.Dr.Aybars Kıvrak,'' Osteoporoz, ilerleyen yaşlarda sık görülen ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir hastalıktır. Ancak doğru beslenme, düzenli egzersiz, zararlı alışkanlıklardan uzak durma ve düzenli sağlık kontrolleri ile büyük ölçüde önler.Unutmayın: Kemik sağlığınızı korumak, gelecekteki yaşam kalitenizi korumaktır.''dedi.
--
