Bu ay rahimağzı kanseri farkındalık ayı olması nedeniyle Çayırova Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğım Uzmanı Op. Dr. Yaprak Asma sorular eşliğinde “HPV TESTİ İLE RAHİM AĞZI KANSERİ ” arasındaki ilişki ve bu konunun önemini sorular eşliğinde vurguluyor.
Kadınlarda meme kanserinden sonra ikinci sıklıkda görülen kadın genital organ kanserlerinin başında rahim ağzı (serviks) kanseri gelir. Yapılan araştırmalar; dünya çapında yapılan testler sonucunda her yıl 500 bin yeni kadının rahim ağzı kanserine yakalandığını gösteriyor ve bu araştırmalar sonucunda rahim ağzı kanserine neden olan en önemli etkenin “HPV” isimli bir virus olduğu tespit edilmiştir. Bu kadar sık görülen bu hastalığın erken dönemde tanı ve tedavisinin yapılabilmesi için, çoğu zaman rutin jinekolojik kontrol ve smear testi yeterlidir .
Öncelikle HPV Nedir?
HPV cinsel ilişki ile geçen bir mikrooganizmadır ve bazı tipleri vardır. Bu tiplerin bazıları kansere neden olurken bazı tipleri kanser yapmadan genital siğillere sebep olurlar. Çoğu kadında virüse maruz kalındığında, bağışıklık sistemi vücudun virüsten zarar görmesini engeller. Ancak küçük bir grup kadında virüs, yıllarca hayatta kalır. Bu virüsler, serviksin yüzeyindeki bazı hücrelerin, kanser hücreleri haline gelmesine neden olan süreci başlatabilir.
Ancak serviks kanserinin tek nedeni HPV değildir. HPV taşıyan çoğu kadında serviks kanseri gelişmez. Sigara kullanma, HIV enfeksiyonu ve ilk cinsel ilişki yaşı gibi bazı diğer risk faktörleri HPV'ye maruz kalan kadınların serviks kanseri geliştirme olasılığını artırır. Bağışıklık sistemi normal şekilde çalışan bir kişide HPV enfeksiyonu yaklaşık olarak 2 yıllık bir zaman dilimi içerisinde vücudun kendisi tarafından ortadan kaldırılabilir
Rahim ağzı (Serviks) kanseri belirtileri nelerdir?
Rahim ağzı kanseri belirtileri arasında en yaygın olarak görüleni vajinal kanamadır. Vajinal kanama, adet dönemleri dışında, cinsel ilişkiden sonra ya da menopoz sonrası dönemde görülebilir. Diğer sık görülen belirti disparoni olarak tanımlanan cinsel ilişki sırasında ağrı hissedilmesidir. Normal olmayan aşırı vajinal akıntı, adet döngüsünün anormal şekilde bozulması serviks kanserinin erken belirtilerden bazılarıdır.
İleri evrede ise anormal vajinal kanama nedeniyle kansızlık gelişerek hastalık tablosuna eklenebilir. Alt karında, bacakta ve sırtta geçmeyen ağrı belirtilere eşlik edebilir. Oluşan kitle nedeniyle idrar yollarında tıkanıklık ortaya çıkabilir ve idrar yaparken ağrı ya da sık idrara çıkma gibi sorunlara neden olabilir. Diğer kanserlerde olduğu gibi istemsiz kilo kaybı bu belirtilere eşlik edebilir.
Türkiye’de rahim ağzı kanseri görülme sıklığı nedir?
Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi verilerine göre rahim ağzı kanseri sıklığının yaklaşık 100 binde 5 olduğu tahmin ediliyor. Dünya çapında bakacak olur isek yaklaşık yılda 500 bin kadın rahim ağzı kanseri teşhisi konuluyor ve yaklaşık 270 bin kadın bu kanser nedeni ile hayatını kaybediyor.
Rahim ağzı (Serviks) kanseri korunma yöntemleri nelerdir?
Serviks kanseri neredeyse tamamen önlenebilir birkaç kanserden biridir. Cinsel yolla bulaşan insan papilloma virüsünden kaçınarak büyük oranda kanserden korunma sağlanabilir. Korunmanın temelini ise kondom kullanımı ve diğer bariyer yöntemleri oluşturur.
Rahim ağzı kanseri ile ilişkili kabul edilen HPV türlerine karşı geliştirilmiş aşılar mevcuttur. Aşı özellikle ergenliğin başlangıcından 30’lu yaşlara kadar uygulanması halinde oldukça etkili kabul edilir. Hangi yaşta olursanız olun hekiminize danışarak hpv aşısı hakkında bilgi almanız önerilir.
Serviks kanserini oluşmadan önlemek için pap smear adı verilen tarama testi uygulanabilir. Pap smear testi rahim boynunda kanserleşme eğiliminde olan hücrelerin varlığının tespit edilmesini sağlayan önemli bir tetkiktir. İşlem sırasında bu bölgedeki hücreler nazikçe kazınarak örnek alınır ve daha sonrasında laboratuvarda incelenerek anormal hücreler araştırılır.
Biraz rahatsız edici olsa da oldukça kısa sürede gerçekleşen bu testte spekulum vasıtası ile vajinal kanalın açılması sağlanır ve böylelikle rahim boynuna ulaşım kolaylaşır. Fırça ya da spatula benzeri tıbbi aletler vasıtası ile bu bölge kazınarak hücre örneği toplanır.
Bunların dışında rahim ağzı kanser riskini artıran sigara kullanımından kaçınmak, meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek ve aşırı kilolardan kurtulmak gibi kişisel önlemler de rahim ağzı kanserine yakalanma riskini azaltır.
